ประเพณีขึ้นธาตุเดือนเก้า (เหนือ) เป็นประเพณีที่สืบทอดต่อกันมาแต่โบราณ เพื่อเป็นการสักการะองค์พระบรมธาตุ และบวงสรวงขอพรเทวดาในการเริ่มฤดูทำนา ประเพณีดังกล่าวจะกระทำในวันขึ้น 14 และ 15 ค่ำ เดือนเก้าเหนือ ในแต่ละปีวันที่และเดือนไม่ตรงกัน เพราะนับตามปฏิทินล้านนา จะอยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคม มิถุนายน ของทุกปี ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือนเก้า ผู้คนที่ศรัทธาในองค์พระบรมสารีริกธาตุจะจัดเตรียมเครื่องคาว หวาน ธูป เทียน ดอกไม้ตกแต่งประดับประดาสวยงาม มารวมกันบริเวณเชิงสะพานบุญและเคลื่อนขบวนไปตามสะพานบุญ ขึ้นสู่บันไดนาคผ่านประตูไปยังองค์พระธาตุ บูชาเครื่องสักการะขอพรให้การทำนาลุล่วงไปด้วยดี ฝนตกตามฤดูกาลในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือนเก้า เหล่าร่างประทับทรงจะจัดชุมนุมเทพยดาบริเวณศาลเจ้าพ่อขุน และเจ้าพ่อคงคำ ซึ่งอยู่บริเวณด้านทิศตะวันตกขององค์พระธาตุ เพื่อเป็นการบูชาสักการะเหล่าเทพยดาและขอพรให้เป็นขวัญกำลังใจแก่ชาวนาในการเริ่มเข้าสู่ฤดูทำนา เมื่อเสร็จพิธีบูชาเสร็จสิ้น มีการจุดบั้งไฟเพื่อบูชาองค์พระธาตุ 
และเทพยดา